As autoridades australianas confirmaron que o pasado mes de decembro púxose fin a un dos buques pirata máis tristemente coñecidos. O palangreiro Viarsa 1, vinculado á empresa de armadores galega Vidal Armadores S.A., foi despezado nun estaleiro de *Bombai (India), concluíndo así un longo proceso xudicial contra esta embarcación, que comezou en 2003 por desenvolver actividades de pesca ilegal non declarada e non *reglamentada (IUU fishing en inglés), máis comunmente coñecida como pesca pirata, en augas da Antártida.
Xavier Pastor, Director de Oceana para Europa afirma: "Tras un longo proceso as medidas emprendidas polo Goberno australiano chegaron a bo porto, aínda que este barco é só un máis dunha longa lista de embarcacións que, baixo bandeiras de conveniencia, esquilman ilegalmente os caladoiros de bacallau polar da Antártida".
O Viarsa 1 foi detectado polas patrulleiras australianas en 2003 pescando ilegalmente bacallau polar na Zona Económica Exclusiva de Australia, preto das illas McDonald. A persecución que tivo lugar, considerada a máis longa da historia marítima, durou 21 días cun percorrido de 3.900 millas náuticas, para concluír coa detención do buque pirata en augas do Atlántico sur, próximas a Sudáfrica. Os feitos inspiraron o libro "*Hooked: piratas, pesca furtiva e o peixe perfecto", escrito por un xornalista do Wall Street Journal.
O bacallau polar ou pescada negra, coñecido en inglés como Patagonian toothfish, é unha especie de profundidade e de lento crecemento que alcanza un elevado valor comercial nos mercados mundiais. As licenzas de pesca e as capturas están reguladas pola Comisión para a Protección dos Recursos Vivos Mariños Antárticos (CCAMLR), pero un gran número de embarcacións desenvolven pesca pirata (IUU) na área, de forma que unha elevada porcentaxe das capturas efectúase ilegalmente.
Xavier Pastor apunta a empresas españolas como beneficiarias destas actividades ilegais:"Empresas españolas controlan estes buques pirata, este é o caso de Vidal Armadores S.A., empresa vinculada a embarcacións como o *Viarsa *I, o *Hammer, ou o *Magnus, ben como propietarios ou como #operador a través de empresas subsidiarias en países como Uruguai ou Illas *Mauricio. Esta empresa española chegou a recibir cuantiosas subvencións da Secretaría Xeral de Pesca Marítima de España, tal e como denunciou reiteradas veces *Oceana nos últimos anos." A modo de exemplo engadiu:"O verán pasado o Magnus, baixo o nome de Ina Maka e con pavillón surcoreano, foi detido e multado en Sudáfrica por utilizar redes ilegais. Estas prácticas son frecuentes e, na maioría dos casos, transcorren con total impunidade. O buque *Galaecia, operado por Vidal Armadores, tamén foi obxecto dun expediente por sospeitas de pesca ilegal por parte da Secretaría Xeral de Pesca Marítima, pero finalmente, devandito expediente foi arquivado e hoxe o Galaecia dispón dunha licenza para a pesca de atún en augas do océano Índico".
Por outra banda, Antonio Vidal Pego, fillo de Antonio Vidal propietario de Vidal Armadores S.A., figuraba como apoderado de empresas uruguaias involucradas en pesca pirata de bacallau polar, e foi condenado en 2006 a unha multa de 400.000 dólares por un tribunal de Miami (Estados Unidos) por importación ilegal desta mesma especie, falsificación de documentos e obstrución á xustiza. A empresa uruguaia implicada, Fadilur S.A., foi condenada a pagar unha multa e ao cesamento da súa actividade. Antonio Vidal Pego atópase na actualidade en liberdade condicional, condenado por Estados Unidos ao cesamento de calquera relación, directa ou indirecta, coa pesca e comercialización de pescada negra.
Novas medidas contra a pesca IUU
A loita contra a pesca IUU é unha prioridade mundial. Recentemente, a Comisión Europea presentou unha proposta de Regulamento contra esta actividade que, de ser aprobada, podería implicar a obrigación dos estados membros de controlar e sancionar ás empresas que estean involucradas na pesca IUU, e impediría que embarcacións que estean implicadas reciban licenzas ou permisos de pesca especiais, entre outras medidas. O texto debaterase na UE nos próximos meses.